توارث برخی صفات کمی گندم نان (triticum aestivum l.) تحت تنش خشکی

نویسندگان

مجاهد کمالی زاده

عبدالهادی حسین زاده

حسن زینالی خانقاه

چکیده

بررسی نحوه توارث، نوع عمل ژن­ها و تعیین استراتژی مؤثر اصلاحی در جهت بهبود صفات فیزیولوژیک و مورفو­فیزیولوژیک به­خصوص در شرایط تنش خشکی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. به منظور تعیین نحوه توارث و برآورد اجزای ژنتیکی کنترل­کننده برخی صفات کمّی گندم نان در شرایط معمول و محدود آبی، والدین p1 و p2 و نسل­های f1، f2، bc1 و  bc2از ژرم­پلاسم­های (بزوستایا × بولانی و بزوستایا × لاین 518) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط آبی (معمول و محدود) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات عملکرد دانه، طول پدانکل، طول خوشه، وزن صد دانه، شاخص برداشت و وارثت­پذیری عمومی و خصوصی در نسل­های مختلف، مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین وراثت­پذیری عمومی صفات بین 83/0- 22/0 در شرایط معمول آبی و بین 95/0- 19/0 در شرایط محدود آبی و وراثت­پذیری خصوصی بین 71/0- 17/0 در شرایط معمول آبیاری و بین 71/0- 07/0 در شرایط محدود آبی متغیر بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که میانگین مربعات نسل­ها برای اکثر صفات معنی­دار است. لذا تجزیه میانگین نسل­ها برای این صفات صورت گرفت. کنترل ژنتیکی اکثر صفات در تلاقی اول (بزوستایا × بولانی) به­صورت غالبیت بود، در این مورد پیشنهاد می­شود گزینش را تا نسل­های بعدی به تأخیر انداخت و یا از راهبردهای اصلاحی دیگر نظیر دورگ­گیری (هیبریداسیون) استفاده نمود. در صورتی که در تلاقی دوم (بزوستایا × لاین 518) اجزای افزایشی در کنترل صفات نقش بارزی اعمال کردند و مشخص می­کند که در این تلاقی، گزینش در نسل­های اولیه مؤثرتر می­باشد. کنترل ژنتیکی صفات در هر دو شرایط محیطی مشابه بود و تنش کم­آبی کنترل ژنتیکی صفات را تغییر نداد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

توارث برخی صفات کمی گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی

  بررسی نحوه توارث، نوع عمل ژن­ها و تعیین استراتژی مؤثر اصلاحی در جهت بهبود صفات فیزیولوژیک و مورفو­فیزیولوژیک به­خصوص در شرایط تنش خشکی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. به منظور تعیین نحوه توارث و برآورد اجزای ژنتیکی کنترل­کننده برخی صفات کمّی گندم نان در شرایط معمول و محدود آبی، والدین P1 و P2 و نسل­های F1، F2، BC1 و  BC2از ژرم­پلاسم­های (بزوستایا × بولانی و بزوستایا × لاین 518) در قالب طرح بلوک...

متن کامل

بررسی توارث نمرۀ تحمل به تنش خشکی در گندم نان (Triticum aestivum L.)

    برای افزایش تحمل به خشکی در گندم نان طراحی یک برنامة صحیح به‌نژادی با توجه به چگونگی توارث و عمل ژن‌های مرتبط با این صفت لازم است. در این آزمایش نه رقم گندم نان به همراه نتاج 2F به‌دست‌آمده از آنها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو شرایط عادی (نرمال) و تنش خشکی ارزیابی شدند. شاخص‌های حساسیت/تحمل تنش برای ژنوتیپ‌های مورد بررسی، محاسبه شدند و نمرة تحمل به تنش (STS) با استفاده از مقادیر ا...

متن کامل

توارث تحمل به تنش شوری در برخی از ارقام ایرانی گندم نان (triticum aestivum l.)

تنش شوری همواره یکی از مهمترین جدی ترین تهدید ها برای افزایش عملکرد گیاهان به ویژه گندم نان به عنوان یکی از مهمترین منابع مواد غذایی مردم جهان، می باشد. اطلاع از نحوه توارث صفات عملکرد و اجزای عملکرد یکی از مهمتریناولین اصول اصلاح برای مقابله دستیابی به ارقام متحملبا به تنش شوری در گندم است. در این تحقیق به منظور مطالعه عمل ژن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد، هفت رقم ایرانی گندم نان ایرانی شامل فل...

بررسی تحمل ژنوتیپ های گندم نان (Triticum aestivum L.) به تنش خشکی انتهای فصل بر اساس برخی صفات زراعی

تنش خشکی انتهای فصل باعث کاهش عملکرد گندم در بسیاری از مناطق ایران می­شود. با انتخاب ارقام متحمل می­توان خسارت این تنش را کاهش داد. ژنوتیپ­های WS-82-9، سیروان، WS-86-14، پیشتاز، پارسی، بک کراس روشن، ارگ، روشن، پیشگام، الوند و مهدوی طی دو سال زراعی 1392-1390 در منطقه اصفهان در دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی آخر فصل از نظر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و وزن هزار دانه مطالعه شد. تنش...

متن کامل

بررسی توارث نمرۀ تحمل به تنش خشکی در گندم نان (triticum aestivum l.)

برای افزایش تحمل به خشکی در گندم نان طراحی یک برنامة صحیح به نژادی با توجه به چگونگی توارث و عمل ژن های مرتبط با این صفت لازم است. در این آزمایش نه رقم گندم نان به همراه نتاج 2f به دست آمده از آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط عادی (نرمال) و تنش خشکی ارزیابی شدند. شاخص های حساسیت/تحمل تنش برای ژنوتیپ های مورد بررسی، محاسبه شدند و نمرة تحمل به تنش (sts) با استفاده از مقادیر این ش...

متن کامل

ارتباط بین عملکرد و اجزای آن در ژنوتیپ‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) تحت شرایط تنش و بدون تنش خشکی

به منظور ارزیابی و تعیین مؤثرترین صفات در بهبود عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه پژوهشی آموزشکده کشاورزی شهرکرد روی 320 ژنوتیپ صورت گرفت. بدین ترتیب که ژنوتیپ ها همراه با شاهدهای کرج یک و سرداری در قالب  طرح آزمایشی مقایسه عملکرد مقدماتی در دو سطح تنش و بدون تنش کشت شدند. در این تحقیق عملکرد دانه و 10 صفت وابسته به آن اندازه‌گیری شد. تجزیه ضرایب همبستگی بین صفات بیا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم گیاهان زراعی ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-4811

دوره 44

شماره 2 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023